Tactieken voor een groener, schoner en slimmer wagenpark

Stel je voor: het bedrijf waar je werkt heeft besloten deel te nemen aan de CO2 prestatieladder en heeft ten doel gesteld de CO2 uitstoot van het wagenpark met 5% te verminderen in het eerste jaar. Aan jou de schone taak dit ook te realiseren. Dan liggen er nogal wat opties open.

Klinkt bekend? Doe dan inspiratie op via de onderstaande lijst met maar liefst 18 tactieken voor een groener, schoner en slimmer wagenpark, en de informatie die je helpt beslissen of dit een handige tactiek is voor je om verder te bekijken.

Groengas

Door middel van het rijden op groengas word je wagenpark schoner en groener. Groengas wordt gemaakt uit afval, zoals rioolslib en mestvergisting. Hierdoor wordt er well-to-wheel (van bron tot en met de uitlaat) veel minder CO2 uitgestoten. Verder is groengas een brandstof die schoon verbrandt, dat wil zeggen met weinig NOx en fijnstof. Dit is goed voor de luchtkwaliteit en daarmee voor de gezondheid van mensen. Natuurlijk moeten ook diesel en benzinevoertuigen aan steeds strengere eisen voldoen, maar uiteindelijk is er veel minder uitlaatgasnabehandeling nodig bij het toepassen van groengas.

Belangrijk is dat je een groengas tankstation in de buurt hebt, alhoewel het ook mogelijk is een thuisvulinstallatie aan te schaffen. Het tanken bij een openbaar vulpunt kost je een paar minuten meer tijd dan het tanken van diesel. Meer informatie over groengas kun je vinden via Groengasmobiel, waar bijvoorbeeld ook de locaties van de tankstations te vinden zijn.

LNG

LNG is ‘de grote broer’ van groengas. Het is ook methaan, maar dan niet samengeperst, maar vloeibaar gemaakt door koeling. Op dit moment wordt hiervoor nog voornamelijk fossiel aardgas gebruikt, maar men is bezig ook hier groengas voor te gaan gebruiken. LNG kan voornamelijk goed toegepast worden in zwaardere voertuigen, zoals vrachtwagens. De techniek is te duur om toe te passen op kleinere voertuigen.

Er zijn niet zo heel veel LNG tankstations in Nederland, dus ook hier is het belangrijk om te zien of er een tankstation in de buurt (van het bedrijf of van een distributiepunt) is. Op de websites van LNG tankstationexploitanten LNG24 en GDF Suez is meer informatie te vinden.

GTL

GTL staat voor gas-to-liquid, oftewel een vloeibare (diesel) brandstof die gemaakt wordt uit gas. Overigens wordt er ook hard gewerkt aan BTL en CTL, dergelijke brandstoffen uit biomassa en kolen. Het grote voordeel van GTL is dat door het productieproces de brandstof heel nauwkeurig kan worden samengesteld. Hierdoor is het mogelijk een heel erg schoon verbrandende brandstof te maken, waardoor zelfs oude motoren weinig vuile deeltjes uitstoten.

De CO2 uitstoot is niet per se lager dan van gewone diesel, zeker niet als er kolen worden gebruikt. Uiteraard wel op het moment dat er grootschalig biomassa kan worden toegepast voor de productie van deze brandstof. Salland Olie en Shell laten op hun websites meer zien over GTL.

PPO

PPO staat voor puur plantaardige olie. Een simpele brandstof die bestaat uit olie geperst uit olierijke zaden zoals koolzaad. PPO wordt ook als basis voor biodiesel gebruikt. PPO wordt op maar weinig plekken in Nederland verkocht en met name voor eigen gebruik. Omdat PPO onbehandeld is, is het olieproduct in de winter minder goed toe te passen omdat het minder vloeibaar is. Mengen met gewone diesel lost dit op. Het is vooral geschikt voor wat oudere motoren in zware toepassingen.

Biodiesel

Biodiesel is een dieselproduct met een biologisch product als basis. Bijvoorbeeld koolzaadolie, maar in Nederland veel vaker, restvetten zoals afgewerkt frituurvet. In Nederland wordt biodiesel niet zozeer los aan de pomp verkocht, maar er is wel een verplichte bijmenging. Uiteindelijk moet er in 2020 10% worden bijgemengd. Dit mag ook gehaald worden door bijv. het toepassen van groengas.

Bio-ethanol

Bio-ethanol wordt aan bijna dertig pompen verkocht in Nederland. Zo rond 2008-2009 was er aandacht voor bio-ethanol en zijn ook een heel aantal tankstations uitgerold. Toen verkochten merken als Ford en Volvo ook zg. flexi-fuel voertuigen, auto’s die op zowel benzine als bio-ethanol konden rijden. Er is toen veel discussie geweest over bijtelling en het accijnsregime. Omdat deze voertuigen ook op benzine konden rijden, was het ministerie van Financiën geen voorstander van stimulering. Haast bijzonder te noemen in het licht van de huidige stimulering van plug-in hybride voertuigen die ook gewoon alleen op benzine of diesel kunnen rijden.

Het rijden op bio-ethanol is voornamelijk gunstig voor de CO2 uitstoot, dus een prima alternatief voor degene die anders voor een gewone benzineauto kiezen. Belangrijk is om bij de dealer of leasemaatschappij na te vragen of de motor geschikt is voor deze brandstof.

Elektrisch rijden

Het elektrisch rijden heeft een vlucht genomen in de afgelopen jaren. Niet alleen puur elektrische, maar ook vaak hybride voertuigen maken een aardig percentage op van het wagenpark. Er zijn eind 2014 in Nederland ongeveer zes keer zoveel [http://www.rvo.nl/onderwerpen/duurzaam-ondernemen/energie-en-milieu-innovaties/elektrisch-rijden/stand-van-zaken/cijfers] hybride voertuigen als er volledig elektrische voertuigen zijn. Alhoewel elektrisch rijden veel toegepast wordt in auto’s, zijn er ook ontwikkelingen op het gebied van bussen (ideaal met veel start-stop) en zelfs in het kniklader segment.

Elektrisch rijden is het meest voor de hand liggend op het moment dat men vaak in stedelijk gebied komt en veel beperkte afstanden rijdt.

Waterstof

In de ontwikkelingen van waterstofauto’s leek even een pauze te zitten. Eind 2006 kwam BMW al met de BMW Hydrogen 7 en zijn er ook door bijvoorbeeld Honda in Amerika projecten opgestart. Op een gegeven moment leek het even stil te zijn, totdat Hyundai aankondigde waterstofauto’s in serie te gaan bouwen en Toyota besloot haar patenten vrij te geven.

Ook op het gebied van OV bussen zijn er de nodige projecten (geweest), in Amsterdam en Arnhem. Recent is er een openbaar tankstation geopend in Rhoon. Het rijden op waterstof is daarmee voor nog maar een zeer beperkte groep haalbaar, maar wel zeer doeltreffend als het gaat om het verminderen van de CO2 uitstoot en het verbeteren van de luchtkwaliteit.

DME

DME is een in Nederland vrij onbekende brandstof, en er moet gelijk worden opgemerkt dat deze nog niet getankt kan worden. In Zweden (door bijvoorbeeld Volvo) en China wordt wel met deze technologie geëxperimenteerd en het is niet ondenkbaar dat dit ook naar Nederland komt. Het is vooral geschikt als alternatief voor diesel in grote vrachtwagens en heeft als voordeel dat het ook uit biomassa hernieuwbaar geproduceerd kan worden.

Zuinigere voertuigen

Het ligt misschien voor de hand, maar natuurlijk kun je ook inzetten op zuinigere voertuigen. Mij is de discussie over het verschil in werkelijk verbruik en door de fabriek opgegeven verbruik natuurlijk niet ontgaan. Maar door de bank genomen presteren auto’s die zuinig uit de tests komen ook beter in de praktijk. De afgelopen jaren heeft de bijtelling geleid tot in het algemeen zuinigere auto’s en dit is ook terug te zien in de CO2 uitstoot van het wegverkeer. De onderstaande grafiek laat dit mooi zien (bron: gegevens Statline, CBS).

Daarnaast kan het best wel eens zijn dat er toch heel wat oude, minder zuinige voertuigen in het wagenpark zitten waardoor het zin kan hebben specifiek die te vervangen. Hierbij is een goede registratie en monitoring van het wagenpark, het verbruik en de inzet essentieel. Heb je dat nog niet, dan is mijn advies daar eerst eens mee te beginnen.

Schonere voertuigen

Naast dat het zin heeft om oude voertuigen te vervangen als ze niet zo heel zuinig (meer) blijken te zijn, heeft het ook zin om oude voertuigen te vervangen in verband met de vuile uitlaatgassen. Oudere voertuigen stoten in het algemeen meer NOx en fijnstof uit dan nieuwe voertuigen. En dat is echt niet gezond voor ons mensen. Je krijgt er long-, hart- en vaatziekten van, je overlijdt eerder en het kost de maatschappij veel geld. 3-5% van de ziektelast in Nederland komt door luchtverontreiniging…
Als je wilt weten hoe schoon je voertuig is, dan kijk je voornamelijk naar de Euronormering. Dit is Europese regelgeving. De voertuigfabrikanten zijn hieraan gehouden. Hoe hoger de normering, hoe schoner de lucht uit de uitlaat, dus hoe minder mensen er ziek van worden.

Stillere voertuigen

Een ander aspect van voertuigen is hoe stil ze zijn. Het verbaast je misschien, maar er overlijden jaarlijks 84 mensen aan de gevolgen van verkeersgeluid! Dat is meer dan één per week. En meer dan een half miljoen mensen hebben er meer dan normale last van.

Verder is het zo dat in de distributie men gehouden is aan de venstertijden. Immers, het is niet fijn als je probeert te slapen en er staat een ronkende vrachtwagen onder je raam je uit die heerlijke slaap te houden. Voor echt stille vrachtwagens, met een PIEK certificaat, gelden uitzonderingen.

Dus kiezen voor stillere voertuigen, en dit speelt vooral bij vrachtwagens, heeft wel degelijk zin.

Ecotuning

Mocht je nou niet naar nieuwe voertuigen kijken, dan kan het zin hebben om de voertuigen in de vloot nog eens goed te laten afstellen. Er zijn meerdere bedrijven die dergelijke ecotuning aanbieden. Dit zal waarschijnlijk buiten de fabrieksgarantie van het voertuig vallen en heeft dus alleen maar zin als het echt gaat om wat oudere voertuigen. Belangrijk hierbij is om in de gaten te houden dat niet alleen het verbruik daalt, maar niet ondertussen andere emissies bijvoorbeeld stijgen. Het is dus van belang op te vragen wat de aanpassing voor een effect heeft gehad: op het vermogen, het verbruik en de uitstoot van bijvoorbeeld NOx en fijnstof.

Zuinigere banden

Allereerst moet je natuurlijk de bandenspanning altijd goed in de gaten houden. Een verkeerde bandenspanning kan zomaar 3% meer brandstofverbruik betekenen.

Maar wil je nou wat extra’s doen, dan is er tegenwoordig het bandenlabel. Het werkt ongeveer hetzelfde als het energielabel. Het bandenlabel zegt wat over de rolweerstand (en daarmee het verbruik), de veiligheid (afremmend vermogen, weerstand tegen aquaplaning) en het geluid dat de band produceert. Dat laatste moet trouwens ook niet onderschat worden. Iedereen die langs de snelweg woont, weet: van de voertuigen die langs komen, hoor je voornamelijk de banden, zeker als het regent. Een klapperend zeil van een vrachtwagen daargelaten.

Minder voertuigen inzetten

Het is vaak niet wat mensen willen horen, maar soms kan het best eens een goed idee zijn om minder voertuigen in te zetten. Hoe kritisch heb je in de afgelopen jaren bijvoorbeeld gekeken naar de inzet van poolauto’s. Kan er wellicht één vervangen worden voor een abonnement van een deelauto? Is het niet mogelijk om wat vaker de bestelbus van een andere afdeling in te zetten? Zouden mensen het echt merken of zouden ze hun gedrag aanpassen? Hiervoor is het noodzakelijk goed inzichtelijk te hebben hoe vaak, hoe veel, door wie en waarom de voertuigen worden ingezet. Zeker bedrijven die een gevarieerd wagenpark hebben en meerdere afdelingen, doen er goed aan om hier scherp op te zijn.

Ander type voertuigen inzetten

In plaats van twee bestelbussen kan er misschien één bestelbus en één kleine auto worden ingezet. In plaats van één van de poolauto’s kan wellicht een elektrische fiets of scooter worden ingezet. Zelfs Post NL besloot om geen auto’s meer, maar scooters en fietsen, in te zetten voor de postbezorging in het buitengebied. Ook het meer gebruik maken van het OV valt hieronder. Ben je er nou niet helemaal zeker van dat het OV geschikt is, probeer het dan eerst eens even uit. De NS Business Card kan eerst twee maanden, zonder abonnement, op proef genomen worden. Naast betalen voor parkeren, kan met een NS Business Card ook een Greenwheels auto gehuurd worden, gebruik gemaakt worden van metro, bus en tram, een fiets gehuurd worden, de fietsenstalling betaald worden en een taxi besteld worden.

Herinrichting wagenpark

Als je het echt anders wilt gaan doen, dan is de herinrichting van het wagenpark een optie. Dit hangt natuurlijk sterk samen met de hier bovengenoemde punten. Het gaat erom dat je het wagenpark opnieuw bekijkt: wat is er nou echt nodig en wat niet? Hoe zouden we onze vervoersbehoefte kunnen inrichten? Wat is eigenlijk onze vervoersbehoefte? Kunnen we niet beter eerst verhuizen en dan eens kijken naar wat er nog daadwerkelijk nodig is aan auto’s en bestelbussen? Het zal niet lukken om dit in één keer voor elkaar te krijgen, maar het is wel iets waar je op termijn naar toe kunt groeien, mits je er maar een plan voor hebt. Zeker voor bedrijven die de afgelopen jaren veel te maken hebben gehad met wisselende personeelsaantallen, kan dit wel eens de beste tactiek zijn om weer een mooi afgeslankt wagenpark over te houden.

CO2 compensatie

Mochten de bovenstaande tactieken nou nog onvoldoende CO2 reductie hebben opgeleverd, dan kan er ook nog gekeken worden naar CO2 compensatie. Dit is een laatste tactiek die je kunt toepassen als je bijvoorbeeld een CO2 neutrale doelstelling hebt, maar er nog onvoldoende technische oplossingen zijn voor jouw specifieke toepassing. Meerdere partijen kunnen hier bij helpen. Zelf doe ik mee aan een programma van Trees for All. In mijn geval niet zozeer om mijn gereden kilometers te compenseren als wel elektriciteits- en gasverbruik.

Wat heb jij het afgelopen jaar gedaan? Wat wil jij oppakken dit jaar? Laat het hieronder even weten!

Deel het artikel via de onderstaande buttons!