20 lessen uit 2020

Als er toch ooit een jaar was waar we lering uit moeten kunnen trekken, dan moet het toch 2020 wel zijn. Wat een bijzonder jaar. Vooral natuurlijk om dat we te maken kregen met een wereldwijde verspreiding van het dodelijke COVID-19. En daardoor met dingen als grootschalig thuiswerken en sterke beperkingen in het openbaar vervoer. We wisten zelf niet dat we het onderwerp thuiswerken op zoveel verschillende manieren in blogs aan de orde kon hebben.

Toch hadden we dit jaar voor geen goud willen missen. Het was voor Zero-e ook het jaar waarin Jelle Benders fulltime in dienst kwam. En hij veel aan de slag is geweest met het veiliger maken van werkplaatsen waar waterstofvoertuigen onderhouden of omgebouwd worden. En Elske zich in het kader van veiligheid in Nederland weer in mocht zetten als voorzitter voor de PGS37 commissie, Lithium-ion accu’s: opslag en buurtbatterijen.

We hebben er veel van geleerd en willen graag de 20 belangrijkste lessen met je delen.

1. Er komt altijd weer een nieuwe crisis

We weten, niet een heel bemoedigende les, maar wel één om in het achterhoofd te houden. Of het nu een economische crisis is zoals in 2008, een gezondheidscrisis zoals nu met COVID-19 of een humanitaire crisis zoals de tsunami van 2004, er komt altijd wel weer een crisis. En de één heeft er meer last van dan de ander.

Wat dus belangrijk is, is na te denken hoe je zo crisisbestendig mogelijk wordt. En dan is het nadenken over hoe jullie met het bedrijf zo duurzaam mogelijk worden, natuurlijk altijd behulpzaam. Want duurzaam is niet alleen: hoe stoot ik zo min mogelijk CO2 uit, maar juist ook: hoe ziet onze lange termijn visie er uit en hoe zorgen we ervoor dat we ondanks het schaarser worden van grondstoffen, schoon drinkwater en land en ondanks de klimaatverandering en de overbevolking relevant blijven en ons werk kunnen blijven doen?

2. Thuiswerken kan echt

Een andere les die we wel met z’n allen hebben geleerd is dat thuiswerken echt wel kan. En ook heel duidelijk niet voor alle functies, maar voor een heleboel functies wel. En ook heel duidelijk liever niet vijf dagen in de week, maar twee, drie, vier toch zeker wel. En ook heel duidelijk niet achter de keukentafel, maar toch zeker wel met een goed bureau van het werk. En ook heel duidelijk liever niet als de kinderen thuis zijn, maar zeker wel als die lekker naar school kunnen.

3. Voor thuiswerken is wel een goede overtuiging nodig

Wat wij ook leerden is dat de bedrijven die hier succesvol in zijn, heel duidelijk weten waarom ze thuiswerken en dat ook duidelijk aan hun medewerkers communiceren. Wij noemen dat: de Overtuiging. Stap 1 van het CO2 afslankprogramma®. Je bepaalt allereerst waarom het belangrijk is om iets te doen: vanuit het algemene belang, het bedrijfsbelang en het eigenbelang van de medewerker. Lees hier meer over al die belangen.

4. Steeds meer bedrijven maken, onderhouden, schade-herstellen of verbouwen waterstofvoertuigen

Wij merkten ook dat steeds meer bedrijven waterstofvoertuigen in hun werkplaats hebben. We hebben het er niet zo vaak over, maar het is onze overtuiging dat als wij een wereld willen waarin alle wagenparken en mobiliteit nulemissie zijn, dat we dan ook moeten bijdragen aan de randvoorwaarden daarvoor. En een veilige werkplaats waar deze voertuigen onderhouden, schade-herstelt of verbouwt kunnen worden, is dan essentieel. En dan is een goed geregelde mechanische ventilatie en automatisch detectiesysteem heel belangrijk. Maar dat niet alleen: ook training van de medewerkers en de juiste werkvoorschriften horen er bij.

Hier hielpen wij het afgelopen jaar bijvoorbeeld de gemeenten Rotterdam en Groningen mee, maar ook bedrijven als Truckland en Estepe.

5. Heel veel mensen wonen op fietsafstand van het werk, maar fietsen niet.

Vanwege het project dat we doen voor De Verkeersonderneming , weten we dat heel veel mensen op fietsafstand van het werk wonen, maar niet fietsen. Uit ons onderzoek onder zo’n 10.000 werknemers bleek dat maar liefst 40% van hen op maximaal 7 kilometer van het werk woont! Dat is een mooie fietsafstand. Desnoods op een elektrische fiets. Nog eens een kwart woont verder weg, maar niet verder dan 15 kilometer. Dat is zeker een mooie elektrische fietsafstand. Toch fietst maar 20%. Daar ligt dus nog potentie.

Overigens zagen we in die analyse ook dat het OV in Nederland niet overal goed ontsloten is. Als we kijken naar het gebied van Bodegraven en de Krimpenerwaard tot en met Capelle aan den IJssel, dan is de reistijd met het OV gemiddeld 2,8 keer zo lang als met de auto.

6. Er wordt opgezien tegen de kosten van een elektrische scooter, terwijl die wel meevallen

Voor de gemeente Amersfoort gingen we aan de slag met elektrische scooters. We deden een analyse van het huidige brommerbestand in de gemeenten en we organiseerde sessies voor inwoners om te peilen hoe zij tegenover de elektrische scooter stonden. Daar bleek nog best wat interesse voor, maar men zag op tegen de kosten.

Nou zijn er natuurlijk altijd mensen die voor een paar honderd euro een tweedehands brommer rijden en ook niet meer uit kunnen geven dan dat. Maar er bleken ook best wat inwoners nieuwe brommers aan te schaffen en dan hoeft een elektrische brommer niet duurder te zijn. Zeker niet als je bedenkt dat als je zo’n 50 kilometer per week rijdt, je bijna 100 euro kwijt bent aan benzine, terwijl je maar ruim een tientje kwijt bent aan stroom. En je ook nog eens minder kosten aan onderhoud kwijt bent.

7. Met ambassadeurs kom je verder in je bedrijf

Strukton ondersteunen we al een aantal jaar met hun duurzame mobiliteitsbeleid. Zo hebben we ook ambassadeurs in het leven geroepen die bijvoorbeeld de fiets of het elektrisch rijden onder de aandacht brengen. Met degene die al een elektrische auto rijden hebben we onder andere een goede sessie gehad over waar zij tegenaan liepen en welke vragen zij hadden. Zo konden we ervoor zorgen dat de informatievoorziening verbetert en mensen nog veel meer plezier hebben van hun elektrische auto.

8. De groensector heeft wel kansen, maar het is niet altijd makkelijk

Elske mocht maar liefst drie keer een presentatie geven in een wat ‘lastige’ sector. Eén keer voor de groenvoorziening van Werkom, één keer voor de lezers van Tuin en Park Techniek (groentechniek) en één keer in het kader van Mechanisatie voor morgen (landbouwmechanisatie). Dit zijn sectoren waarin thuiswerken niet een optie is voor de meesten en CO2 reductie dus vooral in het machine-/wagenpark gevonden moet worden. Maar ja, “de markt” ontwikkelt natuurlijk veel liever elektrische auto’s (waar er duizenden in korte tijd van verkocht worden), dan een waterstofshovel of elektrische trekker.

Er liggen zeker wel kansen, bijvoorbeeld in het toepassen van HVO, maar deze sectoren hebben het niet altijd makkelijk.

9. Doelen genoeg, visie is lastig

Voor meerdere bedrijven is Elske Onafhankelijke Deskundige in het kader van Eis 4.C.1 van de CO2 prestatieladder. En wat ze daar merkt is dat de bedrijven echt serieus omgaan met de CO2 prestatieladder, ook wel weten waarom ze met CO2 reductie bezig zijn, maar vooral focussen op de doelen die gesteld worden, op relatief korte termijn. En dat is, in onze optiek, een gemiste kans, want wij werken graag vanuit een lange termijn visie. Een stip op de horizon waar het uiteindelijk naar toe moet met het wagenpark en de mobiliteit in het kader van duurzaamheid van het bedrijf. En pas dan als je dat weet, kan je een vertaalslag maken naar een uitdagend doel voor de komende drie tot vijf jaar en een concreet, SMART, doel voor het komende jaar.

10. Het hele wagenpark kan elektrisch

Wij mochten dit jaar een advies geven aan de gemeente Zeist van hoe zij nou uiteindelijk fossielvrij zouden kunnen worden. En op welke termijn dat eigenlijk haalbaar zou zijn. Wat bleek: al op de kortst mogelijke termijn was het mogelijk om het hele wagenpark batterij-elektrisch te maken. Zonder dat daarvoor desinvesteringen moeten worden gedaan. En het zou over de afschrijftermijn ook nog eens goedkoper uitpakken.

11. Iedereen wordt enthousiast voor groener rijden in een maand, als je maar de juiste stappen volgt

2020 was ook het jaar waarin het boek: Het CO2 afslankprogramma®, iedereen enthousiast voor groener rijden in een maand, uitkwam! Klik op de link als je er meer over wilt lezen, of zelfs deel 1 van het boek gratis wil downloaden.

In het boek wordt precies uitgelegd hoe je nou uiteindelijk komt tot nulemissie wagenparken en mobiliteit en hoe je daar je collega’s in meekrijgt.

En hier vind je de presentatie die we er op 16 april over gaven.

12. De meeste bedrijven weten niet hoe hun medewerkers naar het werk komen

Onder andere in samenwerking met Joeles doen wij veel vervoersaudits in het kader van de Energie efficiëntie Richtlijn (de EED). Daarvoor sturen we de bedrijven een vragenlijst toe om te inventariseren hoe hun mobiliteit er nu uitziet. Wat wij merken is dat veel bedrijven niet inzichtelijk hebben hoe hun medewerkers naar het werk komen. En dat is echt een gemiste kans, want wat je niet weet, kan je ook niet bijsturen.

Wij kunnen op zich eenvoudig zat via bijvoorbeeld een enquête er wel achter komen. Maar in ieder geval: ga vanaf nu dit registreren bij nieuwe medewerkers en dan heb je in ieder geval die alvast in je database zitten.

13. Er wordt nog steeds heel erg ingezet èn op waterstof èn batterij-elektrische voertuigen

En dat is op zich goed. Want wij geloven dat ze allebei een plek in de markt hebben. En Europa investeert er de komende jaren miljarden in. Naast dat natuurlijk Nederland in maart een visie presenteerde voor waterstof. Mocht je een keer voor een ondernemersvereniging of bijvoorbeeld Rotary club een presentatie hierover willen hebben, die hebben we ontwikkelt, dus laat het gerust weten!

14. En ja: ook online webinars kunnen interactief

Tenminste… wel als het aan ons ligt. Dit jaar hebben we meerdere webinars en workshops online gedaan en altijd hebben we invulling kunnen geven aan dat er interactie was met de kijkers. Of het nou hele serieuze webinars waren over de veiligheid van lithium-ion batterijen, of een interessante met 033 op de fiets, of natuurlijk alle webinars die Elske met De Verkeersonderneming heeft mogen doen.

15. De lucht klaart zienderogen op als we niet zoveel met de auto rijden

Er is een lichtpuntje aan het feit dat er wereldwijd lockdowns waren. De lucht klaarde zienderogen op. En dat houdt in dat er dit jaar minder mensen sterven aan de gevolgen van een slechte luchtkwaliteit. En dat is nodig ook, want een slechte luchtkwaliteit draagt bij aan 9% van alle doden  wereldwijd per jaar. Helaas kwamen we er ook achter dat als de lucht slecht van kwaliteit is, er meer mensen overlijden aan COVID-19.

Kortom: naast CO2 blijft de uitstoot van fijnstof en NOx een belangrijk aandachtspunt als het gaat om groener, schoner en slimmer rijden.

16. Lithium-ion batterijen hebben zo hun consequenties

We kunnen allemaal wel elektrisch gaan rijden, maar ook dat heeft consequenties. Naast dat we natuurlijk niet een oneindige voorraad lithium op de wereld hebben, kunnen lithium-ion batterijen in de brand gaan. En dan krijg je dat niet meer uit… Dat is dus echt een aandachtspunt voor de komende jaren. Want deze batterijen vinden we niet alleen in auto’s, ze liggen ook opgeslagen te wachten tot ze gemonteerd worden. Of ze zitten in fietsen die met een paar honderd in een loods staan.

17. Gedragsverandering is helemaal niet moeilijk als je maar een goed afdoende reden hebt

Hoor eens: toen de corona om de hoek kwam kijken, kon het thuiswerken ineens wel bij een heleboel bedrijven. Kortom: als de reden maar goed genoeg is, is gedrag echt wel aan te passen. Je herkent het vast van jezelf wel: als je iets maar echt zat bent, dan verander je er wat aan.

Maar daar zit hem natuurlijk de crux: hoe organiseer je een reden die goed genoeg is zodat er binnen het bedrijf wat veranderd? Nou ja, je kunt er aan denken om mensen ergens een beloning voor te geven. Dat kan een manier zijn om een reden te kweken. Of een bepaalde certificering. Hier heb ik in ieder geval alvast 23 redenen voor je om groener, schoner of slimmer te rijden.

18. Mensen hebben elkaar nodig

Hoe vaak we dit jaar wel niet gehoord hebben: “ik mis mijn collega’s.”. “Ik wil weer graag bij elkaar komen.” “Ik heb het nodig om met anderen te sparren.” De mens is een kuddedier, we hebben elkaar nodig. En niet alleen om ons gehoord of onderdeel ergens van te voelen. Nee, het is ook de manier om elkaar te helpen om dingen te bereiken. Je moet dingen met elkaar delen, elkaar verantwoordelijk houden, elkaar scherp houden op de verschillende doelstellingen. Alleen op die manier ga je echt verandering in gang zetten.

Dit jaar schreven we een hele serie over de Think Small methode en dus ook een blog speciaal over dit onderwerp: delen.

19. De elektrische auto is niet meer weg te denken

Zelfs Elske is overgestapt op een batterij-elektrische auto, na toch acht jaar met heel veel plezier op groengas te hebben gereden. En die elektrische auto is ook echt niet meer weg te denken. Met een overheid die particulieren subsidie geeft. En al jaren horen we: de elektrische auto wordt goedkoper dan de benzine of diesel. Maar dat is die al, nu al. Natuurlijk niet qua aanschaf, maar afhankelijk van de variant over vier jaar uitgerekend, al vanaf 5.000 kilometer per jaar.

20. Niks zo leuk als groener, schoner en slimmer rijden

En ja, ook dit jaar bleek: er is toch niks mooiers dan werken aan groener, schoner en slimmer rijden. Wat een mooi vak en wat een mooie ontwikkelingen. We kijken er dan ook uit naar volgend jaar!

“Transport is prachtig, duurzaam transport is krachtig!”

Deel het artikel via de onderstaande buttons!